“แลมบ์ดาวัววิด” สายพันธุ์เชื้อไวรัสวัวโรนากลายพันธุ์ที่กำลังระบาดหนักในอเมริกา ปัจจุบันหน่วยงาน CDC เฝ้าระวังจัดแจงปรับเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์น่าวิตก VOC (Variant of Concern) ในอนาคต
วัววิดกลายพันธุ์ C.37 หรือวัววิดแลมบ์ดา (Lambda) เป็นอย่างไร อันตรายหรือเปล่า
ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ.รามาธิบดี เผยข้อมูลผ่านเพจ Center for Medical Genomics ถึงวัววิดที่ระบาดในอเมริกาว่าที่ผ่านมา “วัววิดเอปไซลอน” B.1.427/B.1.429 เป็นสายพันธุ์วัววิดที่พบการระบาดหนัก จากแผนภูมิพัฒนาการเชื้อสายประกอบข้อมูลทางคลินิกพบว่า การปกป้องคุ้มครองด้วยวัคซีนนั้นเห็นผลอย่างมีประสิทธิภาพต่อสายพันธุ์นี้
ในทางตรงกันข้าม วัววิดสายพันธุ์แลมบ์ดา (C.37) พบการระบาดมากขึ้น แล้วก็มีลักษณะท่าทางระบาดรุนแรง พบผู้ติดโรคใน 30 ประเทศ พันธุกรรมของวัววิดสายพันธุ์แลมบ์ดาแตกต่างไปจากสายพันธุ์อู่ฮั่น สายพันธุ์เบตา แล้วก็สายพันธุ์เอปไซลอน ก็เลยมีโอกาสปรับเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์น่าวิตก VOC (Variant of Concern) ในเร็วๆนี้
คุณลักษณะของ เชื้อไวรัสสายพันธุ์น่าวิตก (Variant of Concern)
• มีโอกาสติดต่อแพร่ระบาดเร็วกว่าสายพันธุ์เดิม
• มีความรุนแรงของโรคมากกว่าสายพันธุ์ดั้งเดิม
• ลดประสิทธิภาพชุดตรวจ ลดประสิทธิภาพภูมิคุ้มกัน ดื้อต่อวัคซีน ลดประสิทธิภาพการดูแลและรักษาที่มีอยู่ ลดประสิทธิภาพของมาตรการด้านสาธารณสุขสังคม
ข้อมูลจากศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ.รามาธิบดี ชี้ให้เห็นว่าสายพันธุ์วัววิดที่กำลังระบาดหนักในอเมริกา อีกทั้งสายพันธุ์แลมบ์ดา (Lambda) แล้วก็สายพันธุ์เอปไซลอน (Epsilon) ยังไม่พบผู้ติดโรคในไทย
หลังจากที่ WHO ประกาศเปลี่ยนแปลงชื่อสายพันธุ์วัววิด-19 ด้วยอักษรภาษากรีก ให้แก่สายพันธุ์วัววิดกลายพันธุ์ที่กำลังระบาดทั่วโลก เพื่อง่ายต่อการเรียก แล้วก็แทนการใช้ชื่อประเทศต่างๆองค์การอนามัยโลก (WHO) ประกาศชื่อวัววิดสายพันธุ์ประเทศเปรูนี้ว่า วัววิดแลมบ์ดา (Lambda) ในวันที่ 14 เดือนมิถุนายน พุทธศักราช2564
วัววิดแลมบ์ดา กลายพันธุ์ตำแหน่งที่ L452Q แล้วก็ D253N พบการรายงานหนแรกที่ประเทศเปรู ในธันวาคม พุทธศักราช2563 พบการระบาดใน 30 ประเทศทั่วโลก แล้วก็มีข้อมูลว่าสายพันธุ์แลมบ์ดานี้บางทีอาจดื้อต่อวัคซีนมากกว่าสายพันธุ์อื่นๆแล้วก็ยังกระจายเชื้อได้มากกว่าสายพันธุ์อัลฟาแล้วก็แกมมา
ตั้งแต่รายงานการกลายพันธุ์ของสายพันธุ์ C.37 ตั้งแต่ปี พุทธศักราช2563 พบว่าในช่วงเมษายน พุทธศักราช2564 ประเทศเปรูมีผู้ติดโรคสายพันธุ์นี้มากกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ ถัดมาในมิถานายน พุทธศักราช2564 พบการระบาดกระจายไปทั่วอเมริกา แล้วก็ตรวจเจอในอีก 29 ประเทศ อาทิ ประเทศอาร์เจนตินา ประเทศชิลี แล้วก็เอกวาดอร์
ประเทศที่พบผู้ติดโรควัววิดสายพันธุ์แลมบ์ดา
ข้อมูลอัปเดต 6 กรกฎาคม พุทธศักราช2564 อ้างอิงจาก GISAID
1. ประเทศชิลี
2. อเมริกา
3. ประเทศเปรู
4. เยอรมนี
5. ประเทศเม็กซิโก
6. ประเทศอาร์เจนตินา
7. เอกวาดอร์
8. สเปน
9. อิสราเอล
10. เขมร
11. ประเทศฝรั่งเศส
12. อิตาลี
13. เซนต์คิตส์แล้วก็เนวิส
14. ประเทศสวิตเซอร์แลนด์
15. อียิปต์
16. สหราชอาณาจักร
17. บราซิล
18. แคนาดา
19. ประเทศโปแลนด์
20. อารูบา
21. ออสเตรเลีย
22. คูราเซา
23. สาธารณรัฐเช็ก
24. เดนมาร์ก
25. เนเธอร์แลนด์
26. ประเทศโปรตุเกส
27. ตุรกี
28. อุรุกวัย
29. ซิมบับเว
อย่างไรก็ดียังไม่พบผู้ติดโรคทั้งคู่สายพันธุ์ในประเทศไทย จากข้อมูลนี้เป็นส่วนหนึ่งของการตัดสินใจคิดแผนคุ้มครองการได้รับเชื้อทั่วโลก การเลือกใช้วัคซีนที่เหมาะสมกับเชื้อกลายพันธุ์ จะช่วยทำให้สาธารณสุขแต่ละประเทศคุ้มครองการระบาดได้มากที่สุด.
