บัดนี้ ในหลายประเทศ มีการเรียนการใช้ ‘วัคซีนโควิด-19’ โดยการ ‘ฉีดวัคซีนต่างชนิด’ อาทิเช่น ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ และก็ ไฟเซอร์ หรือ ในประเทศไทย ที่กำลังเรียน ‘สิโนแวค’ และก็ ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ เผื่อในกรณีแพ้วัคซีนจำเป็นต้องแปลงยี่ห้อ วัคซีนขาด หรือฉีดกระตุ้นเข็ม 3
แม้ในขณะนี้การให้ ‘วัคซีนโควิด-19’ ยังชี้แนะให้วัคซีนประเภทเดียวกันอีกทั้งเข็มอันดับแรกและก็สอง แต่ด้วยเหตุผลว่าบางคนฉีดเข็มแรกแล้วแพ้ จำเป็นต้องฉีดเข็มลำดับที่สองต่างชนิดกัน อาทิเช่น เข็มแรกฉีด ‘สิโนแวค’ เข็มที่ 2 ฉีดเป็น ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ หรือกรณีวัคซีนเข็ม 3 ทำให้ปัจจุบัน ศูนย์ช่ำชองด้านเชื้อไวรัสวิทยาสถานพยาบาล คณะแพทย์ฯ จุฬาฯ ทำการค้นคว้าเพื่อดูสมรรถนะและก็ผลที่จะเกิดขึ้น
บัดนี้ มีการเรียนการฉีดวัคซีนต่างชนิดค่อนข้างจะมากในเมืองนอก อาทิเช่น การฉีดขัดกันระหว่าง “ไฟเซอร์” กับ “แอสตร้าเซนเนก้า” การให้วัคซีนต่างชนิดกันได้ผลชัดแล้วว่า การให้แอสตร้าเซนเนก้าเข็มแรก แล้วกระตุ้นด้วยไฟเซอร์ สำเร็จภูมิคุ้มกันที่สูงทัดเทียมกับการให้ไฟเซอร์ 2 เข็ม แต่ที่เห็นได้ชัดได้อีกอย่างหนึ่งคือ การให้ 2 ชนิดที่ไม่เหมือนกัน จะหรูหราภูมิคุ้มกันในหน่วยความจำ CD8 T cells ดียิ่งกว่า
• เรียน ‘ฉีดวัคซีนต่างชนิด’ ในไทย
สำหรับในประเทศไทยบัดนี้ ‘วัคซีนโควิด-19’ ที่ใช้มี 2 ยี่ห้อ คือ ‘สิโนแวค’ กับ ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ โดยศูนย์ช่ำชองด้านเชื้อไวรัสวิทยาสถานพยาบาล คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้จัดการวิจัยโดยขอทุนจาก สำนักงานการศึกษาวิจัยแห่งชาติ เพื่อดำเนิน “แผนการวิจัย ความปลอดภัย ผลการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน และก็การใช้แทนกันของวัคซีนโรคติดเชื้อโคโรที่นา 2019 ชนิดเชื้อตาย (Inactivated vaccine) และก็เชื้อไวรัสเป็นพาหะ (Viral vector vaccine) : การศึกษาทดลองทางสถานพยาบาล” เพื่อเรียนการฉีดวัคซีนเข็มแรก ‘สิโนแวค’ เข็มที่ 2 ให้วัคซีน ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ หรือให้วัคซีนเข็มแรก ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ เข็มที่ 2 ให้ ‘สิโนแวค’
• ‘ฉีดวัคซีนต่างชนิด’ เผื่อกรณีแพ้วัคซีน วัคซีนขาดแคลน หรือฉีดเข็ม 2
“ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณะ” นักค้นคว้าดีเด่นแห่งชาติ สาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์ราชบัณฑิต และก็หัวหน้าศูนย์ช่ำชองเฉพาะทางด้านเชื้อไวรัสวิทยาสถานพยาบาล คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า การศึกษาจะมีประโยชน์อย่างมาก ในกรณีเมื่อฉีดเข็มแรกแล้วเกิดแพ้วัคซีน เข็ม 2 ควรต้องแปลงหรือในกรณีที่วัคซีนชนิดใดชนิดหนึ่งขาดแคลน ก็สามารถใช้อีกชนิดหนึ่งได้เลย ไม่มีความจำเป็นที่ต้องเก็บวัคซีนไว้เข็ม 2 การบริหารวัคซีนจะง่ายขึ้นมากทำให้การให้วัคซีนเร็วขึ้น
จากข้อมูลพื้นฐานในคนที่แพ้วัคซีนเข็มแรกและก็ไปฉีดเข็ม 2 ต่างชนิดกัน ก่อนหน้านี้ มีการตรวจพบ 5 ราย โดย 4 รายที่ฉีดวัคซีน ‘สิโนแวค’ เข็มแรกและก็เข็ม 2 ได้รับ ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ ภูมิคุ้มกันที่ขึ้นสูงขึ้นมากยิ่งกว่าการได้รับวัคซีนประเภทเดียว ‘สิโนแวค’ 2 ครั้ง และก็ทำนองตรงข้าม สิ่งเดียวกันมีเพียงแค่ 1 ราย ที่ได้รับ ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ แล้วเข็ม 2 ได้สิโนแวค อีก 1 เดือนต่อมา ภูมิคุ้มกันที่ขึ้นก็สูงขึ้นมากยิ่งกว่ามาตรฐานเฉลี่ย
• เรียน ‘วัคซีนโควิด-19’ ภายใต้ความปลอดภัย
ดังนี้ การศึกษาจำเป็นต้องคำนึงถึงความปลอดภัยหรืออาการใกล้กันว่าจะมากขึ้นหรือไม่ หากการสลับวัคซีนไม่มีอันตรายจะเป็นอีกวิถีทางหนึ่งในยามที่วัคซีนขาดแคลนหรือแพ้วัคซีน และก็เป็นแถวทางในการที่จะประยุกต์ใช้สำหรับในการกระตุ้นเข็มที่ 3 โดยไม่จำเป็นที่จะจำเป็นต้องใช้วัคซีนประเภทเดียวกัน
“กรณีแบบอย่างหนึ่ง คือ เข็มแรกฉีด ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ ไปแล้ว ต่อจากนั้น 1 เดือนต่อมา จะไปฉีดไข้หวัดใหญ่ เดินขึ้นไปจะฉีดไข้หวัดใหญ่ เลี้ยวไม่ถูกห้อง ไปห้องฉีด ‘วัคซีนโควิด-19’ จึงได้ฉีดวัคซีน ‘สิโนแวค’ แทนเป็นเข็มที่ 2 อาการใกล้กันไม่มี ด้วยเหตุนี้ บัดนี้จึงอยู่ระหว่างการศึกษากรณีเช่นนี้ว่าถ้าฉีดขัดยี่ห้อจะเป็นยังไง และก็สิ่งที่จำเป็นต้องคำนึงต่อไป คือ ถ้าฉีดครบ 2 เข็มแล้ว เข็มที่ 3 ต้องการจะฉีดยี่ห้ออื่น เพราะว่าวัคซีนที่มีหลายบริษัท ถ้าขัดไปๆมาๆจะเป็นยังไง จะต้องมีการศึกษาออกมาให้แจ่มกระจ่าง” ศ.นพ.ยง กล่าว
• อาสาสมัคร ‘ฉีดวัคซีนต่างชนิด’
ก่อนหน้านี้ ทางแผนการฯ ได้เปิดรับสมัครอาสาสมัครรับวัคซีนเข็มอันดับแรกและก็สอง ต่างชนิดกัน โดยกรุ๊ปแรกจะฉีดเข็มแรกเป็นสิโนแวค เข็มที่ 2 เป็นแอสตร้าเซนเนก้า และก็อีกกรุ๊ปจะฉีดเข็มแรกเป็นแอสตร้าเซนเนก้า เข็มที่ 2 เป็นสิโนแวค และก็จะมีการบันทึกอาการใกล้กันของวัคซีนและก็วัดภูมิคุ้มกันเป็นระยะ เพื่อให้ได้ข้อมูลด้านวิชาการก่อนเอาไปใช้จริง
สำหรับ คุณลักษณะของอาสาสมัคร ได้แก่
1. อายุ 18 ปีขึ้นไป
2. อาศัยอยู่ในกรุงเทวดาหรือละแวกใกล้เคียง และก็สบายเดินทางมารับวัคซีนและก็เจาะเลือดตามนัด (ในวันและก็เวลาราชการ)
3. ไม่เคยติดเชื้อโรคเชื้อไวรัสโคโรที่นา 2019 มาก่อน
4. ไม่เคยได้รับวัคซีนโควิด-19 มาก่อน
5. ไม่มีเรื่องราวโรคภูมิแพ้ หรือเคยแพ้ส่วนประกอบของสารที่อยู่ในวัคซีน
6. อาสาสมัคร เต็มใจเข้าร่วมแผนการโดยยอมเป็นลายลักษณ์อักษร
7. ไม่มีโรคประจำตัวเรื้อรัง ที่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล
8. ไม่กินยากดภูมิคุ้มกัน
9. ไม่มีเรื่องราวโรคมะเร็ง โรคภูมิคุ้มกันบกพร้อม จากการได้รับเชื้อเอชไอวี หรือเป็นมาแต่กำเนิด
ดังนี้ ภายหลังที่ประกาศเพียงแค่ 6 ชั่วโมง มีผู้สมัครถึงกว่า 700 คน จากที่ขอคณะกรรมการจริยธรรม เพื่อทำการค้นคว้าเพียงแค่ 90 คน เพื่อให้สำเร็จอย่างละเอียดและก็ต่อไปจะได้เอาไปใช้ได้จริง
นอกจากนี้ คนที่ฉีดวัคซีนเข็มที่ 1 และก็ เข็มที่ 2 ต่างชนิดกัน เมื่อฉีดข้างหลังเข็มที่ 2 แล้วครบ 1 เดือนและก็อยากได้ตรวจภูมิคุ้มกันข้างหลังฉีดเข็มลำดับที่สอง ทางศูนย์ฯ ยินดีที่จะตรวจภูมิคุ้มกันให้ สามารถไต่ถามรายละเอียดต่างๆนอกเหนือจากนี้เหมาะ ศูนย์ช่ำชองด้านเชื้อไวรัสวิทยาสถานพยาบาล คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โทร 02-256-5324 และก็ 02-256-4909
• เตรียมการ สถานการณ์โควิดกลายประเภท
ศ.นพ.ยง กำหนดเพิ่มเติมว่า สำหรับ โควิด-19 สายพันธุ์เชื้อไวรัสเดลต้า (อินเดีย) มีการบอกว่าจะมีผลให้สมรรถนะของวัคซีนลดลง แต่ก็เพียงนิดหน่อยเมื่อเปรียบเทียบกับสายพันธุ์เบต้า (แอฟริกาใต้) การระบาดของเมืองไทยบัดนี้ยังเป็นสายพันธุ์อัลฟ่า (อังกฤษ) เจอได้ถึงร้อยละ 96 วัคซีน ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ และก็ ‘สิโนแวค’ สามารถลดความร้ายแรงและก็ลดอัตราเจ็บป่วยตายได้เป็นต้นว่าการศึกษาเรียนรู้ที่จังหวัดภูเก็ต
“ในอนาคตหากมีการระบาดสายพันธุ์เดลต้าหรืออินเดียและก็จำเป็นต้องใช้ภูมิคุ้มกันที่ขั้นสูงขึ้น พวกเราจะฉีดเพิ่มด้วยวัคซีนอะไรที่มีอาทิเช่น สิโนฟาร์ม ไฟเซอร์ โมเดอร์ที่นา ก็เป็นได้ เพียงแค่กระตุ้นเข็มเดียวไม่ว่าจะเป็นวัคซีนอะไรก็จะสำเร็จภูมิคุ้มกันสูงมากจะสูงขึ้นอีกเป็น 10 เท่า ตามหลักการของวัคซีนในเข็มกระตุ้น”
• ข้อมูลพื้นฐาน ‘ฉีดวัคซีนต่างชนิด’ ภูเขาไม่ฯ สูงขึ้น
ในลักษณะเดียวกันข้อมูลพื้นฐานของศูนย์ฯ ที่ทำวิจัยอยู่ พบว่า การให้วัคซีน ‘สิโนแวค’ เข็มแรก แล้วกระตุ้นด้วย’แอสตร้าเซนเนก้า’ ได้ภูมิคุ้มกันที่สูงมาก มากยิ่งกว่าการให้’สิโนแวค’ 2 เข็ม และก็ขั้นสูงเป็นน้องๆไฟเซอร์ ด้วยเหตุนี้ ในสภาวะปัจจุบัน พวกเราควรรีบให้วัคซีนไปก่อนให้ครบและก็ครอบคลุมประชาชนให้มากที่สุด เพื่อปกป้องการป่วยและก็การตายให้เร็วที่สุด และก็เมื่อเชื้อกลายพันธุ์ที่ทำให้สมรรถนะของวัคซีนลดลงก็สามารถกระตุ้นด้วยวัคซีนอื่นๆหรือวัคซีนประเภทเดียวกันให้ภูเขามิสูงเพียงพอสำหรับในการปกป้องเชื้อไวรัสกลายพันธุ์นั้น กระทั่งจะมีวัคซีนใหม่ที่เฉพาะกับเชื้อไวรัสกลายพันธุ์
“พวกเราไม่มีทางเลือก ขณะนี้มีวัคซีน 2 ตัวก็ให้ให้เร็วที่สุด ในอนาคตหากมีวัคซีนมากเพียงพอและก็หลากหลายชนิด คนไหนจะทำการกระตุ้นด้วยวัคซีนอะไรก็สามารถทำเป็น อย่าไปพะวักพะวงกับปัญหาที่ยังไม่เกิดอย่างที่มีเสียงกล่าวขานกันมากขนาดนี้” ศ.นพ.ยง กำหนด
• เรียน ‘ฉีดวัคซีนต่างชนิด’ ในเมืองนอก
สำหรับประเทศ “สเปน” รอยเตอร์ส รายงานผลวิจัย “แผนการคอมไบแวคซ์” ที่จัดการโดยสถาบันสุขภาพคาร์ลอสที่ 3 ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลสเปน โดยใช้อาสาสมัคร อายุระหว่าง 18-59 ปี จำนวน 670 คน ซึ่งทั้งหมดทั้งปวงได้รับวัคซีน ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ ในโดสแรก และก็ในจำนวนนี้ 450 คน ได้รับการฉีดวัคซีนไฟเซอร์เป็นโดสที่ 2 พบว่า มีความปลอดภัยและก็มีคุณภาพสูง มีค่าแอนติบอดี อิมมูโนโกลบูลินจี (IgG) ในกระแสเลือด สูงขึ้นมากยิ่งกว่า 30-40 เท่า เมื่อเทียบกับกลุ่มของตัวอย่างที่ได้รับวัคซีน ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ เพียงแค่โดสเดียว
และก็มีค่าแอนติบอดีมากขึ้น 7 เท่า ซึ่งถือว่ามากยิ่งกว่าอย่างมีความนัยยะสำคัญ เมื่อเทียบกับกรุ๊ปที่ฉีดวัคซีน ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ อีกทั้ง 2 โดส ซึ่งเจอแอนติบอดีมากขึ้น 2 เท่า โดยมีเพียงแค่ร้อยละ 1.7 ของผู้เข้าร่วมการทดสอบ ที่มีรายงานเจอผลกระทบร้ายแรง อาทิเช่น ปวดหัว ปวดกล้าม และไม่สบายเนื้อไม่สบายตัว
ด้าน “อังกฤษ” มีแผนการเรียน “ไม่กซ์ แอนด์ แมทช์” ซึ่งไม่นานมานี้ ได้เผยผลวิจัยว่า ราษฎรที่ได้รับวัคซีนไฟเซอร์หลังจากได้รับวัคซีนของ ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ มีลักษณะใกล้กันเล็กน้อยถึงปานกลาง อาทิเช่น ปวดหัว ตัวสั่น มากยิ่งกว่าที่คนเกิดผลใกล้กันถ้าได้รับวัคซีนตัวเดียวกัน 2 โดส
สำหรับ “แคนาดา” ปัจจุบันมีการอนุมัติใช้วัคซีน 4 ชนิด ได้แก่ โมเดอร์ที่นา , ไฟเซอร์ , แอสตร้าเซนเนก้า และก็ จอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน แต่หลายพื้นที่ในแคนาดาเริ่มยับยั้งการใช้วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า สำหรับในการฉีดเข็มแรก จากความกลุ้มใจหัวข้อการเกิดลิ่มเลือด
โดยตอนวันที่ 1 ไม่.ย. คณะกรรมการที่ปรึกษาด้านภูมิคุ้มกันแห่งชาติแคนาดา (National Advisory Committee on Immunization: NACI) อนุญาตให้เข้ารับ ‘วัคซีนโควิด-19’ โดสแรกและก็โดสสองต่างชนิดกันได้ ใน 3 ชนิด คือ ไฟเซอร์ โมเดอร์ที่นา และก็ ‘แอสตร้าเซนเนก้า’ แม้กระนั้น สาธารณสุขแคนาดา ก็ยังขอให้ชาวแคนาดาฉีดวัคซีนประเภทเดียวกันต่อไปถ้าเป็นได้
นอกจากนี้ ในประเทศอื่นๆอาทิเช่น จีน ประเทศฟินแลนด์ ฝรั่งเศส ประเทศนอร์เวย์ รัสเซีย เกาหลีใต้ ประเทศสวีเดน สหรัฐฯ ยังมีการเรียนเรื่องนี้สิ่งเดียวกัน
